„Nije problem čoveka kazniti, to možemo lako..’’

-izjava građevinskog inspektora Opštinske uprave Arilje, Zorana Radojevića, na pitanje novinara Produkcije Insajder, zašto nije doneo Rešenje o rušenju objekata sagrađenih bez građevinske dozvole, u sklopu MHE ‘’Jovnovići’’, na reci Panjici.

‘’Usled netransparentnosti kada je obaveštavanje zainteresovane javnosti u pitanju, Ekološko udruženje nije bilo u mogućnosti da pravovremeno reaguje na usvajanje Urbanističkog projekta MHE ''Jovanovići'', na reci Panjici, na teritoriji opštine Arilje. Investitor je započeo sa izvođenjem radova, i tom prilikom urušio seoski put, i doveo do pojave klizišta, što je uvidom u prikupljenu dokumentaciju, utvrđeno da su radovi počeli da se izvode bez obezbeđene Građevinske dozvole, kao i bez Rešenja o početku izvođenja radova. Hitnim zahtevom koje je ekološko udruženje ‘’Rzav’’ uputilo građevinskom inspektoru, Republičkom inspektoru za zaštitu životne sredine, kao i Republičkom vodopivrednom inspektoru, zabranjen je nastavak radova na ovoj lokaciji. Seoski put inače vodi ka kući Zamenika predsednika Opštine, što implicira na koruptivno ponašanje donosioca odluka...’’ avgust 2018. godine

Od tada, tokom godinu dana od kako je tekst ‘’Zapadna Srbija-kako se grade malehidroelektrane’’ u Publikaciji ‘’Antikorupcijske politike u oblasti zaštite životne sredine’’ izašao o slučaju MHE Jovanovići, mnogo toga se ipak promenilo.

Ekološko udruženje ‘’Rzav’’ je nakon utvrđenog stanja na terenu, u dva navrata uputilo Opštinskoj upravi Opštine Arilje hitan zahtev za izlazak nadležne građevinske inspekcije na teren, koja je odreagovala tek nakon pojave Produkcije Insajder na predmetnoj lokaciji, koji su i tada zatekli intenzivne radove u toku. Investitoru VSP ENERGY DOO LUČANI, je u toku 2018. godine, od strane Opštinske uprave Opštine Arilje, dva puta odbijen zahtev za izdavanje građevnske dozvole, i uprkos tome, nastavljeno je izvođenje radova, o čemu svedoče i prilog Produkcije Insajder iz novembra 2018, u kome su i Investitor, kao i građevinski inspektor Opštinske uprave Opštine Arilje potvrdili, u izjavi Insajderu.

Tokom terenskog nadzora 28. avgusta 2018. godine, građevinski inspektor je utvrdio da se predmetni objekat gradi bez građevinske dozvole i prijave radova, i tom prilikom je propustio da primenom odredi člana 181. Zakona o planiranju i izgradnji, naredi zatvaranje gradilišta stavljanjem službenog znaka „zatvoreno gradilište“, pečaćenjem građevinskih mašina i pribijanjem kopije rešenja iz stava 1. člana 181. Zakona o planiranju i izgradnji na vidnom mestu gradilišta.

Rešenjem o obustavi radova, od 6. septembra .2018. godine, građevinski inspektor je takođe propustio da, shodno odredbi člana 176. st.1. ta. 1. Zakona o planiranju i izgradnji, naloži uklanjanje objekata odn. delova objekata koji su bili u izgradnji, a grade se bez građevinske dozvole i bez potvrde o prijave radova, već je naložio pribavljanje građevinske dozvole, saniranje klizišta na opštinskom putu, vađenje cevi, mostova i propusta iz rečnog korita, i konstatovao oštećenje životne sredine. Na osnovu svega navedenog, Koalicija je podnela Krivičnu prijavu i protiv Zorana Radojevića, građevinskog inspektora Opštinske uprave Arilje.

Zbog očiglednih dokaza da je izvršena ‘’divlja’’ gradnja ovog objekta, Koalicija organizacija za borbu protiv korupcije u životnoj sredini je 7. novembra 2018. godine, podnela krivičnu prijavu protiv N.N. odgovornog lica u preduzeću "VSP ENERGY D.O.O. LUČANI’’, kao i protiv NN odgovornog lica u preduzeću ''ZETA DOO DLJIN-LUČANI'' -izvođaču radova, zbog toga što su od početka leta 2018. godine, izvodili radove na izgradnji MHE ‘’Jovanovići’’ na reci Panjici, za koje nisu imali građevinsku dozvolu, i nastavili sa gradnjom i nakon izvršenog terenskog i kancelarijskog nadzora nadležne građevinske inspekcije koja je tom prilikom naložila hitnu obustavu radova.

Krivična prijava se odnosi i na radove koji su bez građevinske dozvole izvodili u rečnom koritu i priobalju reke Panjice, čime su oštetili rečnu obalu u dužini od više desetina metara između opštinskog puta i rečnog korita, i izvodili radove na pristupnom putu, pri čemu su uništili šumu i ekosistem površine od nekoliko hiljada metara kvadratnih i time oštetili životnu sredinu.

I pored svega, opštinska Uprava opštine Arilje je 29. decembra 2018. godine izdala građevinsku dozvolu za izgradnju prve faze MHE „Jovanovići“ na reci Panjici. U rešenju se između ostalog navodi, da se dozvola izdaje za izgradnju mašinske zgrade, vodozahvata sa ribljom stazom, taložnice i dovodnog cevovoda, odnosno za delove objekta koji su već izgrađeni bez građevinske dozvole.

Na izdato Rešenje o građevinskoj dozvoli, Koalicija je uložila Zalbu Ministarstvu građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, koje je Žalbu odbilo kao neosnovanu, odgovorom da nadležna inspekcija ne dostavlja svoja akta CEOP-u-elektronskoj objedinjenoj proceduri, već prepoznaje isključivo dokumentaciju koja je potrebna za dobijanje građevinske dozvole! što bi i predstavljalo logičan rezultat primene propisa. Na ovaj način je jasno da se država stavila na stranu investitora, a protiv sopstevnih građana!

Dakle, prvostepeni organ je po službenoj dužnosti i u vršenju svojih ovlašćenja, preko svojih inspekcijskih organa, bio upoznat da se zahteva za izdavanje rešenja o građevisnkoj dozvoli odnosi na objekat koji se već gradi bez građevinske dozvole, i tim okolnostima je morao da odbaci zahtev kao nedozvoljen, jer se za objekat izgrađen bez dozvole ne može izdati građevinska dozvola.

U međuvremenu, Koalicija je nadležnom sudu u Požegi podnela i Krivičnu prijavu protiv Gorice Petrović, načelnice Opštinske uprave opštine Arilje koje je iskorišćavanjem svojih ovlašćenja za izdavanje građevinskih dozvola, kršenjem zakona o planiranju i izgradnji, pribavila preduzeću „VSP ENERGY DOO LUČANI“ kao investitoru, korist u vidu nezakonitog izdavanja rešenja o građevisnkoj dozvoli. Izdavanjem građevinske dozvole po proteku rokova za izdavanje građevinske dozvole posebno propisanim odredbom člana 176. sst.1. tač. 4. Zakona o planiranju i izgradnji, iako je znala da je dana 6.9.2018. godine građevinski inspektor Opštine Arilje konstatovao da investitor predmetni objekat gradi bez građeviinske dozvole, da je investitoru naložio pribavljanje građevinske dozvole, ali i da investitor u zakonom propisanom maksimalnom roku od 30 dana, nije pribavio građevinsku dozvolu, pa je i pored toga, iako su rokovi za pribavljanje građevinske dozvole prošli, kršeći zakon, iskorišćavanjem ovlašćenja izdala rešenje o građevinskoj dozvoli, na koje investitor nije imao zakonsko pravo, već je kao posledica primene člana 176. st.1. tač .4. Zakona o planiranju i izgradnji, trebalo biti doneto rešenje o rušenju nezakonito izgrađenog objekata bez dozvole. ČIME JE izvršila krivično delo Zloupotreba službenog položaja iz člana 359. st.1. krivičnog zakonika RS.

Krivične prijave su objedinjene, i upućene Višem Javnom tužilaštvu u Kraljevu, Posebnom odeljenju za borbu protiv korpcije, protiv više NN izvršilaca, zato što su Rešenjem o građevinskoj dozvoli izdate od strane Opštinske uprave Arilje izdali investitoru građevinsku dozvolu za izgradnju prve faze MHE ‘’Jovanovići’’ na reci Panjici, a na osnovu projekta koji je deo građevinske dozvole izrađen od strane „ENHY GROUP„ iz Čačka, glavni projektant Zoran Bogdanović, inženjer, (bez navođenja datuma izrade projekta), pa svojim nečinjenjem te propuštanjem da zahtevaju-dostave sve neophodne dokaze u postupku izdavanja i to saglasnost na studiju o proceni uticaja na životnu sredinu izgrađenog objekta, tj. odluku da nije potrebna izrada studije, kao i zahtevaju-dostave dokaz o zaključenju ugovora o izgradnji nedostajuće infrastrukture sa odgovarajućim imaocima javnih ovlašćenja, oslobodili investitora obaveze plaćanja doprinosa za uređenje građevinskog zemljišta, čime su prouzrokovali imovinsku štetu većih razmera, te ugrozili stanje životne sredine, svesni činjenice da se radi o nezakonito izgrađenom objektu, znajući za rešenje Građevinskog inspektora opštine Arilje, Radojević Zorana, kojim su obustavljeni radovi na izgradnji istih objekata, te naloženo izvršavanje mera koji nisu izvršene, pa na taj način, kao saizvršioci sa direktnim umišljajem izvršili krivično delo Zloupotreba položaja odgovornog lica.

Interesantna činjenica je da se u Rešenju o građevinskoj dozvoli navodi da je potrebno uz Početak prijave radova dostavi saglasnost o proceni uticaja na životnu sredinu, a ne uz zahtev za dobijanje građevinske dozvole, u smislu odredbi Zakona o planiranju i izgradnji!?

 

*reka Panjica - vodozahvat

Danas, avgusta meseca 2019. godine, porušena riblja staza i deo vodozahvata, sagrađeni u prethodnom periodu bez građevinske dozvole, sa građevinskim rešenjem koje očigledno ni Investitoru nije odgovaralo, su izazvali klizište na levoj obali reke. Sva količina vode je inače iz rečnog korita (parcela 6382 KO Dobrače), preusmerena u taložnik tako da je dužinom od 300 m rečno korito potpuno prazno, i tim delom rečnog korita je napravljen pristupni put do vodozahvata koji je potpuno zapunjen rečnim materijalom.

Pet meseci kasnije, u aprilu mesecu 2019. godine, saradnjom sa Produkcijom Insajder, dolazimo do informacija da je Osnovno javno tužilaštvo u Požegi sa Duškom Đedovićem, odgovornim licem VSP ENERGY DOO LUČANI, sklopilo sporazum o priznanju krivičnog dela, nakon čega je i Osnovni sud u Požegi na osnovu tog sporazuma, osudio Đedovića na uslovnu kaznu od šest meseci i novčanu kaznu od 100.000 dinara, ili oko 800 evra.

„Prilikom predlaganja krivične sankcije uzete su u obzir olakšavajuće okolnosti da je okrivljenom pre izvršenja krivičnog dela izdato rešenje o lokacijskim uslovima, da je četiri puta odbijen njegov zahtev za izdavanje građevinske dozvole, te da je nakon podnošenja krivične prijave građevinske inspekcije, a pre zaključenja sporazuma, rešenjem Opštinske uprave Arilje izdata građevinska dozvola privrednom društvu okrivljenog za izgradnju male hidroelektrane ’Jovanovići’, navodi se u odgovoru požeškog tužilaštva za Insajder.

U medjuvremenu je u toku još jedan predistražni postupak protiv Duška Đedovića, odgovornog lica VSP ENERGY DOO LUČANI, takođe po prijavi Koalicije, zbog sumnji na ugrožavanje životne sredine. Članovi ekološkog udruženja ‘’Rzav’’, zajedno sa ribočuvarskom službom, nadležnom nad ribolovnim vodama na teritoriji opštine Arilje, su na zahtev Veštaka iz oblasti životne sredine, prisustvovali obilasku terena, kako bi utvrdio stepen uticaja dosadašnjih radova na životnu sredinu, konkretno na šume.

Ovaj prvi slučaj u Srbiji koji je pokrenut na osnovu krivičnih prijava zbog sumnji u koruptivne i protivzakonite radnje pri izgradnji MHE Jovanovići, predstavlja ipak nadu da predmeti ipak ne ‘’stoje u fiokama’’, i dokaz da je odgovorno lice VSP ENERGY DOO LUČANI, ipak učinio krivično delo, nagodivši se sa nadležnim Tužilaštvom.

*reka Panjica - taložnica

Kršenjem zakona organi javnih vlasti i investitori konstinuirano skrivaju činjenicu da su rizici gradnje na predmetnoj lokaciji neprihvatljivi po javni interes. Uništavanje rečnih tokova, degradacija životne sredine i kršenje prava lokalnog stanovništva logična je posledica nepoštovanja propisa u prethodnim koracima.

Međutim, imajući u vidu broj slučajeva i stepen kršenja propisa, slučaj MHE Jovanovići, na reci Panjici, upravo predstavlja nesavesno postupanje organa zaduženih za izdavanje odgovarajućih dozvola, zanemarivanje kriterijuma zaštite životne sredine kao i formalnih i faktičkih ograničenja javnog učešća u procesu donošenja odluka.

Novonastale okolnosti su Koaliciju podstakle na nastavak saradnje sa Produkcijom Insajder, kao i u dalje istražne postupke kada je izgradnja MHE ‘’Jovanovići’’ u pitanju. Činjenica je da je nakon deset godina od pojave problema koje izaziva izgradnja malih hidroelektrana širom Srbije, a i Regiona, rešavanje zahte­va sistemski pristup, odgovorno ponašanje orga­na javnih vlasti i uključivanje javnosti u proces donošenja odluka.

Redakcija PAKT Info